CONTENTS
|
IN UPPER LIMB
|
IN LOWER LIMB
|
General location
|
In fore arms
|
In fore legs
|
Measurement
|
1/2 angulas[1]
|
1/2 angulas
|
Classification based on structural predominance
|
Mamsa marma[2]
|
Mamsa marma
|
Classification based on
injury
|
Kalantara pranahara[3]
|
Kalantara pranahara
|
Specific location
|
In between the kara & Koorpara
From the base of the middle finger draw an imaginary line above reaching the centre of the cubital fossa and start probing from down upwards, to note highest point of tenderness, at almost in the midpoint between the wrist & elbow.
|
In between parshni & Jangha[4]
Draw an imaginary line starting from the mid of the Achilles tendon up to the mid of the Poppliteal fossa and start palpating along the line from down upwards ,where in ,near the area where the lateral & medial gastrocnemius converges to form the tendon, the highest point of tenderness will be noticed. [5]
|
The Kalantara pranahara marmas when afflicted with injury cause Dhatu Kshaya (atropy of the dhatus) and subsequently leads to Vedana (pain)[6]
The marma is useful in ghrdhrasi of vatakapatmaka nature (Sciatica), Carpal tunnel syndrome, Claw hand etc., to name few.
[1] शेषाण्यवेहि परिविस्तरतोऽङ्गुलार्धम् || ( निबंध संग्रह ठीका:- शेषाणि षट्पञ्चाशन्मर्माणि| अवेहि जानीहि| अन्ये तु, इमानि षट्पञ्चाशन्मर्माणि तलप्रमाणान्याहुः| गयी तु, अन्यादृशं सूत्रं पठित्वा स्तनमूले द्वे गुल्फे च, इन्द्रबस्तयश्चत्वारो, द्वौ मणिबन्धाविति दश मर्माणि द्व्यङ्गुलानि भोजदर्शनाद्व्याख्याति, तथा जानु सपरमित्यत्र सह परेण परप्रदेशावस्थितेनाणिमर्मणा वर्तते यत् तत् सपरं; ) || | Su.Sha 28-29 ||
[2] तत्रैकादश मांसमर्माणि | Su.Sha 6/4 || ( निबंध संग्रह ठीका:- इदानीं मांसादिभेदेन मर्मसङ्ख्यां निर्दिशन्नाह- तत्रेत्यादि| एकादशेति चत्वारि तलहृदयानि, तावन्त्येवेन्द्रबस्तीनि, गुदमेकं, द्वे स्तनरोहिते, एवमेकादश मांसमर्माणि|)
[3] वक्षोमर्माणि सीमन्ततलक्षिप्रेन्द्रबस्तयः |
कटीकतरुणे सन्धी पार्श्वजौ बृहती च या ||१०||
नितम्बाविति चैतानि कालान्तरहराणि तु |Su.Sha 6/10||
कटीकतरुणे सन्धी पार्श्वजौ बृहती च या ||१०||
नितम्बाविति चैतानि कालान्तरहराणि तु |Su.Sha 6/10||
[6] हते कालान्तरघ्ने तु ध्रुवं धातुक्षयो नृणाम् |
ततो धातुक्षयाज्जन्तुर्वेदनाभिश्च नश्यति || Su.Sha 6/37 ||
ततो धातुक्षयाज्जन्तुर्वेदनाभिश्च नश्यति || Su.Sha 6/37 ||
No comments:
Post a Comment